Chuyển tới tiêu đề chính trong bài [xem]
1. Sữa bò
Sữa bò – loại thực phẩm lâu đời và được ưa chuộng hàng nghìn năm nay là nguồn canxi, protein và vitamin D tuyệt vời. Những dưỡng chất này đặc biệt cần thiết cho sự phát triển của trẻ và người già, những đối tượng đang cần tăng sức bền của xương.
Ưu điểm
Sữa bò giàu chất đạm, canxi và hàm lượng protein cao gần gấp đôi các loại sữa khác. Loại sữa này cũng là nguồn cung cấp chất béo và carbohydrate quan trọng. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trong sữa bò cũng có chứa một số đặc tính kháng khuẩn, và đã được chứng minh là giúp trẻ sơ sinh chống lại một số virus cúm và nhiễm trùng đường hô hấp.
Nhược điểm
Tuy nhiên, trong thành phần sữa bò thiếu chất xơ, có chứa nhiều chất béo xấu làm tăng mối nguy hại cho sức khỏe. Ngoài ra, protein trong sữa bò gây dị ứng với một vài trẻ nhỏ và dùng quá nhiều sữa bò còn có thể gây dị ứng lactose khiến đau bụng, đầy hơi, thậm chí gây tiêu chảy. Bên cạnh đó, với 65% dân số không dung nạp lactose trong sữa bò (do thiếu enzyme quan trọng trong đường tiêu hóa để thu nhận các chất dinh dưỡng trong sữa bò) 0,5% dân số ăn chay và 11% dị ứng với gluten thì sữa bò không phải là lựa chọn tốt.
2. Sữa hạt
Sữa hạt là tên gọi các loại thức uống chế biến từ các loại hạt. Theo thành phần dinh dưỡng, những loại sữa hạt có thể chia làm hai nhóm gồm: sữa hạt giàu chất béo, đạm (hạnh nhân, óc chó, các loại đậu…), và sữa hạt ngũ cốc (yến mạch, gạo lứt, khoai lang, ngô…).
Ưu điểm
Sữa hạt là nguồn dinh dưỡng dồi dào cho mọi độ tuổi từ trẻ em, mẹ bầu, các mẹ cho con bú, đàn ông, phụ nữ đến người lớn tuổi. Bên cạnh lượng protein, chất xơ dễ tiêu hóa thì các loại hạt cũng chứa chất béo không bão hòa (có nhiều trong hạnh nhân), giúp giảm lượng cholesterol có hại cho cơ thể.
Sữa hạt có lượng chất béo cao, đặc biệt là axit béo không no nhiều nối đôi (polyunsaturated fat, PUF) như các axit omega-3, 6, 9 trong khi lượng chất bột đường (carb) chỉ từ 15-45%, thấp hơn trong ngũ cốc. Hơn thế nữa, sữa hạt còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa (anti-oxidants) tốt cho da. Vì lý do này, các nhà dinh dưỡng kết luận rằng sữa hạt là thức uống bổ sung dinh dưỡng rất tốt cho cả nam phụ lão ấu.
Nhược điểm
Dù các loại hạt rất giàu chất đạm, nhưng đặc tính chung của các loại đạm thực vật là không “hoàn chỉnh” vì thường không có sự cân đối và thiếu các axit amin tối cần thiết cho cơ thể (essential amino-acid). Do đó, khi ăn nhiều đạm thực vật không cân đối, cơ thể sẽ không tổng hợp được các protein cần thiết, gây khó khăn cho việc tiêu hóa, đặc biệt là với trẻ em đang ở tuổi phát triển. Mặt khác, trẻ nhỏ nếu chỉ ăn sữa hạt sẽ bị thiếu sắt, kẽm và những axit amin thiết yếu do các vi chất dinh dưỡng có nguồn gốc thực vật thường khó hấp thu.
Kết luận
Với trẻ em, sữa bò vẫn là nguồn dinh dưỡng khó thay thế. Nếu trẻ thích uống sữa hạt hoặc bị dị ứng với sữa bò thì các mẹ có thể cho bé dùng sữa hạt nhưng chú ý bổ sung các thực phẩm khác để đảm bảo dưỡng chất cần thiết cho quá trình phát triển của bé.
Còn với người lớn, hệ tiêu hóa đã hoàn thiện thì các loại sữa hạt không cholesterol và ít chất béo bão hòa, lại giàu protein và vitamin sẽ là thực phẩm “xanh” rất đáng cân nhắc. Khi lựa chọn bổ sung sữa hạt vào khẩu phần ăn, nên lựa chọn mua sữa có hàm lượng hạt trong sữa hạt cao, có xuất xứ rõ ràng, an toàn, đảm bảo.
