Hướng dẫn chọn công suất phù hợp cho Ampli

Một chỉ tiêu để đánh giá chất lượng khi chọn muaampli đó là công suấ. Nhiều người luôn đặt yếu tố này lên hàng đầu khi chọn mua ampli. Nhưng liệu có phải công suất lớn là ampli hay? Bạn có biết công suất khoảng bao nhiêu thì đủ cho nhu cầu sử dụng của bạn?

Công suất ampli: thực và ảo

Bạn có thể sẽ dễ dàng bắt gặp những quảng cáo công suất ampli “cực đỉnh” trên thị trường. Chẳng hạn như, một bộ dàn mini chỉ nặng khoảng mươi cân cả loa nhưng công suất ra được quảng cáo hàng ngàn oát. Có phải các nhà cung cấp đang nói quá lên hay không? Thực ra đây chỉ là cách nói không rõ ràng để đánh lừa những người tiêu dùng không nắm rõ kiến thức về sản phẩm mà thôi. Công suất trên các bộ dàn mini được gọi là công suất nhạc đỉnh đầu ra hay PMPO (Peak Music Power Output). Thực tế so với công suất thực của ampli đó,công suất PMPO thường lớn gấp 20 đến 50 lần. Điều đó đồng nghĩa với việc, nếu một bộ dàn âm thanh mini được quảng cáo công suất 2000W PMPO thì công suất thực tế của nó chỉ vào khoảng 40 – 100W mà thôi. Bạn cũng có thể tự tính được công suất ra thực sự của một ampli – RMS (Root Mean Squared): tính bằng điện áp trên tải loa nhân với dòng điện qua tải loa đó. Chẳng hạn, như trên hai đầu của một chiếc loa 8 ohm có điện áp xoay chiều 8V và dòng qua tải là 1A thì công suất thật sẽ là 8W. Ngoài ra, để biết công suất thật ở một mức volume nào đó, trong thực tế, ta có thể làm như sau: dùng một voltmetre xoay chiều đo trực tiếp điện áp trên hai đầu cọc loa khi máy đang chạy và áp dụng công thức Công suất thật = U2/R Trong đó: U là điện áp. R là trở kháng loa. Tuy nhiên, sử dụng công thức này sẽ cho sai số khá lớn vì tín hiệu âm thanh luôn luôn thay đổi nên chỉ có tác dụng tham khảo. Nếu cần có giá trị chính xác, bạn cần sử dụng những thiết bị phức tạp hơn như: Voltmetre điện tử, máy tạo sóng âm tần,điện trở mẫu. Nhưng có 1 điều bạn nên nhớ, đó là bất cứ một thiết bị tiêu thụ điện nào cũng có hiệu suất nhất định. Ampli cũng tương tự, tuỳ theo mạch công suất của ampli hoạt động theo chế độ nào: class A, B hay AB, với mỗi trường hợp mà hiệu suất có thể thay đổi. Tuy nhiên, hiệu suất không bao giờ đạt được 100%. Nghĩa là công suất của một ampli không bao giờ vượt quá công suất tiêu thụ điện của nó. Vì vậy, bạn hãy thật tình táo trước những quảng cáo một số ampli công suất ra là 150W x 2 kênh trong khi công suất tiêu thụ toàn máy chỉ là 100W (công suất ra lớn gấp 3 làn công suất tiêu thụ). Đây là điều hết sức vô lý.

Công suất lớn có phải là hay?

Có thể hiểu đơn giản, công suất của một ampli đại diện cho lượng còn âm thanh của một ampli như thế nào là chất. Đây là hai khái niệm không thể đánh đồng. Hiện nay, các hãng sản xuất đã đưa ra nhiều dòng sản phẩm với mẫu mã và tính năng phong phú phù hợp nhiều mức túi tiền của người tiêu dùng. Thực tế theo quan niệm thiết kế của nhiểu hãng, càng đắt tiền thìampli công suất càng lớn,càng được chú trọng vấn đề nâng cao chất lượng trong thiết kế. Đối với ampli bán dẫn thì hoàn toàn đúng. Cùng một hãng sản xuất, ampli bán dẫn nào có công suất lớn hơn thường là âm thanh hay hơn.

Nhưng với ampli đèn, thì công suất lớn không có nghĩa là chất lượng âm thanh cũng tốt. Chất lượng âm thanh của một ampli đèn phụ thuộc chủ yếu vào thiết kế mạch, chất lượng bóng đèn, biến áp và các phụ kiện. Bạn sẽ thích một ampli có âm thanh quyến rũ chỉ với 300B công suất ra 7W có thể hơn nhiều so với một ampli khổng lồ hàng mấy trăm oát. Riêng với ampli đèn thì đừng bao giờ nghĩ rằng công suất lớn thì âm thanh vượt trội hơn công suất nhỏ. Nếu gia đình bạn lựa chọn ampli đèn và đã có loa độ nhạy cao thì tốt nhất bạn hãy đầu tư vào một ampli công suất nhỏ có âm thanh hay thì tốt hơn là mua một ampli công suất lớn không cần thiết

Bạn có cần công suất lớn?

Rất nhiều người tiêu dùng đặt câu hỏi: Công suất lớn đến bao nhiêu là vừa?Có phải công suất ampli càng lớn thì càng tốt hay không?

Liệu công suất có phải là thông số kỹ thuật quan trọng nhất để đánh giá một chiếc ampli? Những người nghe có kinh nghiệm chia sẻ: với một cặp loa 8 ohm, có độ nhạy trung bình, khoảng 90 dB và một phòng nghe rộng khoảng 20m2 thì công suất ampli khoảng 20 – 25 W RMS là vừa đủ và tối đa cũng không vượt quá 40W (công suất thật). Thực tế, chúng ta vẫn thường đầu tư vào những chiếc ampli có công suất quá dư so với yêu cầu sử dụng thông thường. Với diện tích phòng nghe chừng 25 – 30m2, loa 90 dB và mức nghe to vừa phải, chiếc ampli bán dẫn công suất thật 60 – 70 W là đạt yêu cầu.

Nhân tố quyết định việc lựa chọn công suất ampli

Độ nhạy và trở kháng của loa Nếu loa có độ nhạy cao thì chỉ cần kết hợp với ampli có công suất nhỏ. Ngược lại những loại loa được coi là “cứng đầu”, trở kháng thấp khoảng 4 Ohm, độ nhạy dưới 90 dB, để có chất lượng âm thanh tốt cần ampli có công suất lớn, dòng ra lớn (thường là loại nhiều sò công suất lắp song song). Kích cỡ và cách bố trí của phòng nghe Bạn cần lựa chọn ampli phù hợp với diện tích phòng và xem xét số lượng đồ đạc trong phòng. Cùng một kích thước nhưng nhiều đồ hơn thì cần ampli công suất lớn hơn. Bởi theo nguyên lý, âm thanh chúng ta nghe được là tổng hợp của các âm thanh đi trực tiếp từ loa và các âm phản xạ tường, trần, sàn nhà … Chính vì vậy, bạn sẽ có cảm giác âm thanh tại phòng nghe rộng, nhiều đồ đạc sẽ bé hơn phòng nhỏ.

Khoảng cách từ loa đến tai người nghe Nếu bạn ngồi xa loa thì dù phòng nghe nhỏ đi chăng nữa, vẫn sẽ đòi hỏi công suất của ampli lớn hơn. Nhân tố này không phụ thuộc vào kích thước của phòng nghe Cường độ âm thanh bạn thường nghe Yếu tố này cũng phụ thuộc vào loại âm thanh bạn nghe. Một ví dụ dễ hiểu như thế này, nếu bạn nghe nhạc nhẹ thì chỉ cần công suất nhỏ. Tuy nhiên, nếu rock là đam mê của bạn, thì chiếc ampli có công suất lớn hơn mới có thể thuyết phục được bạn.

Hiệu suất của ampli

Để chọn được những chiếc ampli phù hợp nhất thì một kiến thức không thể thiếu cho người dùng đó là hiệu suất của ampli có những mức như thế nào?

Ampli class A Có hiệu suất vào khoảng 15% – 20%, có thể hiểu đơn giản là khi tiêu thụ 100W điện chỉ đưa ra công suất ra loa tối đa là 20W, còn 80% năng lượng còn lại bị tiêu tán dưới dạng nhiệt nên khi chạy rất nóng. Tuy nhiên, class A lại có độ méo cực nhỏ và âm thanh tự nhiên nhất. Ampli class B Có hiệu suất vào khoảng 70 – 80%, tương ứng với mức tiêu thụ 100W điện sẽ đưa ra công suất ra loa tối đa 80W, chỉ có 20% năng lượng còn lại bị tiêu tán dưới dạng nhiệt nên khi chạy rất mát. Nhưng có nhược điểm là độ méo lớn và âm thanh không hay nênclass Bít được dùng trong các mạch audio cao cấp. Ampli class AB Có hiệu suất vào khoảng 45 – 60%, công suất ra loa tối đa được 60W vớitiêu thụ 100W điện sẽ đưa ra. Đây là chế độ trung gian giữa class A và class B, nên sẽ tích hợp được những điểm mạnh và hạn chế điểm yếu của cả 2 chế độ này. Chính vì vậy, Class AB hiện được dùng trong hầu hết các ampli bán trên thị trường. Kinh nghiệm thực tế là ampli nào to, nặng, có công suất tiêu thụ điện lớn thì công suất mới lớn. Đây sẽ là cơ sở để có công suất ra loa thực sự.